Piri Reis'in Kökenleri ve Karaman'la Bağlantısı
Prof. Dr. Uğur Kurtaran, konuşmasına katılımcıları selamlayarak başladı. Piri Reis'in Karamanlı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldiğini belirten Kurtaran, "Piri Reis'in babası Karamanlı Hacı Mehmet, amcası ise ünlü denizci Kemal Reis'tir. Osmanlı kaynaklarına göre, ailesi Fatih Sultan Mehmet döneminde Karaman'dan İstanbul'a göç ettirilen aileler arasında yer alıyor. Piri Reis, Osmanlı Devleti'nin Akdeniz'i bir Türk gölü haline getirdiği dönemde önemli bir rol üstlenmiştir." dedi.
Piri Reis'in, çocukluk yıllarından itibaren amcası Kemal Reis ile birlikte denizlerde bulunduğunu belirten Kurtaran, "Amcasının yanında Akdeniz ve Ege Denizi'ndeki pek çok fethe katılan Piri Reis, bu süreçte eşsiz bir tecrübe kazandı. İspanya'nın baskısından kaçan Müslümanları Endülüs'ten Kuzey Afrika'ya taşıyan seferlerde de görev aldı." şeklinde konuştu.
Haritaların ve Kitab-ı Bahriye'nin Doğuşu
Prof. Dr. Kurtaran, Piri Reis'in denizlerde edindiği tecrübelerin, onun hem haritaları hem de Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabını hazırlamasında önemli bir rol oynadığını söyledi. "1511 yılında Kemal Reis'in bir deniz kazasında hayatını kaybetmesinin ardından, Piri Reis bir süre deniz seferlerine ara verdi. Bu dönemde ilk Dünya haritasını çizdi ve 1513 yılında bu eseri hazırladı." dedi.
Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Piri Reis'in önemli katkılarda bulunduğunu vurgulayan Kurtaran, "Piri Reis, İskenderiye'nin alınmasında büyük bir rol oynadı ve bu başarıları Yavuz Sultan Selim'in dikkatini çekti. Haritasını padişaha sundu ve bu eser, dönemin coğrafya bilgisini ve denizcilik birikimini yansıtan değerli bir kaynak oldu." ifadelerini kullandı.
Piri Reis'in Efsanevi Dünya Haritaları
1929 yılında Topkapı Sarayı'nda bir parçası bulunan ilk Dünya haritasıyla ilgili detayları paylaşan Prof. Dr. Uğur Kurtaran, haritanın Osmanlıca ve Arapça notlarla donatıldığını belirtti. Kurtaran, "Harita, Atlas Okyanusu'nu merkeze alan bir tasarıma sahip. Avrupa, Afrika'nın batı kıyıları ve Güney Amerika'nın doğu kıyılarını göstermektedir. Haritanın hazırlanmasında yirmi farklı kaynaktan yararlanılmıştır. Bu kaynaklar arasında Kristof Kolomb'a ait bir harita da bulunmaktadır" dedi.
Piri Reis'in ikinci Dünya haritasını ise 1528 yılında Kanuni Sultan Süleyman'a sunduğunu ifade eden Kurtaran, "Bu harita birincisinden daha kapsamlıdır, ancak günümüzde yalnızca bir kısmı elimizde bulunmaktadır." diye ekledi.
Kitab-ı Bahriye: Denizcilik Rehberi
Prof. Dr. Kurtaran, Piri Reis'in denizciler için hazırladığı Kitab-ı Bahriye hakkında bilgi verdi. Kurtaran, "1521 yılında yazılan bu eser, 23 bölüm ve 84 sayfadan oluşmaktadır. Toplamda 972 beyit içeren bu kitap, Piri Reis'in görmüş olduğu yerleri, özellikle Ege ve Akdeniz'deki kıyıları detaylıca anlatan bir rehberdir." diye konuştu.
Eğitimcilerin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Kurtaran, Piri Reis'in hayatına ve eserlerine dair merak edilen pek çok konuyu aydınlattı. Program, Öğretmen Akademileri İl Koordinatörü Rukiye Yılmazer'in, Prof. Dr. Kurtaran'a günün anısına hediye takdim etmesiyle sona erdi.
